Επτά σημαντικά στοιχεία που προσφέρει η ζωγραφική στο χαρακτήρα των παιδιών σας.

Είτε έχετε τα δικά σας μικρά παιδιά είτε όχι σίγουρα θα έχετε διαπιστώσει τη μεγάλη τους λατρεία να ανακατεύονται με τα χρώματα. Μάλιστα, όσο πιο πολλά τόσο το καλύτερο, κι όσο περισσότερο πειραματίζονται με αυτά τόσο μεγαλύτερος και ο ενθουσιασμός τους.

Στα πρώτα χρόνια αγαπούν τις δακτυλομπογιές στη συνέχεια λατρεύουν τη χρήση των πινέλων δημιουργώντας απανωτές αναμείξεις χρωμάτων.

Έχετε αναρωτηθεί τι συμβαίνει στον κόσμο τους όμως μέσα από αυτή τη διαδικασία;

Τα παιδιά κατά τη γέννηση τους είναι προικισμένα με διάφορα ταλέντα. Στην πορεία της ζωής τους όμως κάποια από αυτά εμφανίζονται, ενώ άλλα πολλές φορές μηδενίζονται για ποικίλους λόγους. Είτε γιατί δεν τους δόθηκε η ευκαιρία, είτε γιατί το περιβάλλον τους δεν ευνόησε ώστε να εκδηλωθούν. Κι όταν αναφέρουμε τη λέξη περιβάλλον εννοούμε τους πάντες, γονείς, εκπαιδευτικούς, εκπαιδευτικό σύστημα, τρόπος ζωής, επίπεδο διαβίωσης κ.λ.π. Αναλογιστήκατε πότε πόσο μεγάλη διαφορά έχει η τυποποιημένη ζωγραφική των φωτοτυπιών που είναι ευρέως διαδεδομένη στις διάφορες βαθμίδες, προσχολικές και σχολικές με την απόλυτα ελεύθερη προσέγγιση της ζωγραφικής, της επαφής των παιδιών με τα χρώματα, τον πηλό, τα υλικά των εικαστικών γενικότερα;

Ίσως να ακούγεται δύσκολο για τους γονείς, αλλά είναι ιδιαίτερα σημαντικό για την ανάπτυξη διαφόρων δεξιοτήτων (που θα αναλύσουμε και παρακάτω) να επιτρέπουμε στα παιδιά να παίζουν ελεύθερα με τα χρώματα και τα υλικά, δίνοντας του την ευκαιρία να συμμετέχουν ενεργά στον μαγικό κόσμο της ζωγραφικής και των χρωμάτων.

Είναι πραγματικά συναρπαστικό να παρακολουθήσουμε πώς ένα παιδί συνδέεται με το χρώμα όταν το αφήσουμε να καλύψει μια λευκή επιφάνεια. Αυτό που δημιουργεί μέσα από μια τυχαία φαινομενικά διαδικασία δεν είναι καθόλου χωρίς σημασία. Μπορεί να παρατηρήσει κανείς ότι υπάρχει μια αρμονία μεταξύ των χρωμάτων που προκύπτει μέσα από μια ακαλλιέργητη αίσθηση για τα χρώματα.

« Πρέπει να αφήνουμε τα παιδιά να χρησιμοποιούν τα χρώματα οδηγούμενα από το ένστικτό τους και από την εσωτερική τους ικανοποίηση. Όταν τους δίνεται αυτή η ευκαιρία τα παιδιά αποκαλύπτουν ένα υπέροχο ένστικτο για πανέμορφους χρωματικούς συνδυασμούς, οι οποίοι θα δείξουν στον δάσκαλο πώς να καθοδηγήσει τις προσπάθειές τους προς την ζωγραφική» [1]

Δεν είναι τυχαίο ότι ο Benjamin Franklin εισήγαγε τη διδασκαλία των εικαστικών στα σχολεία της Αμερικής. Φυσικά η μορφή των εικαστικών δεν είναι άλλη παρά η εμπειρία, η δοκιμή και η δημιουργική διαδικασία.

«Η δημιουργία της τέχνης και ειδικά εκείνη της κατασκευής ενός κόσμου μέσα από τη ζωγραφική είναι ζωτικής σημασίας διαδικασία στην εκπαιδευτική διαδικασία ενός παιδιού ενώ το ίδιο ισχύει και για την ζωή ενός ενήλικα». [2]

Τα παιδιά μέσα από τη ζωγραφική στην προσχολική και σχολική περίοδο αναπαριστούν σκηνές από τη ζωή τους και τα πρόσωπα που τους περιβάλλουν. Δεν είναι τυχαίο ότι η παιδική ψυχολογία αξιοποιεί τις ζωγραφιές των παιδιών τόσο συστηματικά, ούτε ότι χρησιμοποιεί τις εικόνες ως εργαλεία επικοινωνίας με τα παιδιά.

Μέσα από την άμεση επαφή με τα χρώματα και τα υλικά τα παιδιά εξοικειώνονται, αποκτούν πρωτοβουλία και δεν διστάζουν να πειραματιστούν με πρωτότυπες ιδέες, κάτι που έρχεται να αντισταθμίσει την κονσερβοποιημένου τύπου ζωγραφική του εκπαιδευτικού συστήματος.

Έπειτα από κάποιο χρονικό διάστημα και ανάλογα πάντα με την ιδιοσυγκρασία του παιδιού σας θα παρατηρήσετε να αποκτούν διάφορες δεξιότητες. Ανάμεσα σε αυτές θα παρατηρήσετε να πραγματοποιούν πιο λεπτές και εύστοχες κινήσεις ή να συγκεντρώνονται περισσότερο χρόνο από πριν.

Πιο συγκεκριμένα:

• Η ενεργή και καθοδηγούμενη συμμετοχή του παιδιού στη δημιουργία μέσα από τα εικαστικά του δίνει την ευκαιρία να γίνει ουσιαστικά παρατηρητικό.
• Του δίνει αυτοπεποίθηση γιατί το ίδιο το παιδί μαθαίνει να αξιολογεί τη συμβολή του στο ικανοποιητικό αποτέλεσμα.
• Μέσααπό αυτή την διαδικασία της δημιουργίας , τα παιδιά, καλλιεργούν την αισθητική είναι σε θέση να αντιληφθούν τι είναι πιο όμορφο και τι όχι
• Αποκτούν κατά συνέπεια κριτική σκέψη μέσα από τον κόσμο της ζωγραφικής και για τον ευρύτερο κόσμο
• Μαθαίνουν να συνεργάζονται και να επικοινωνούν μέσα από την ομαδική εργασία
• Κερδίζουν ωφέλιμο χρόνο μακριά από τοξικές ασχολίες των ηλεκτρονικών παιχνιδιών και των πολυμέσων.
• Η ζωγραφική βοηθά την συναισθηματική ανάπτυξη των παιδιών όπως οι περισσότερες μορφές τέχνης

Συνοψίζοντας, η ζωγραφική ως αντιπροσωπευτικότερη ενασχόληση των εικαστικών δραστηριοτήτων, αποτελεί για την ανάπτυξη του ψυχικού και του συναισθηματικού κόσμου των παιδιών ότι η σωστά καθοδηγούμενη προπόνηση για το σώμα. Θεωρείται το βασικό συστατικό μιας ολοκληρωμένης εκπαίδευσης άσχετα με το αν έπεται συνέχεια σε αυτή τη μορφή της τέχνης ή σε οποιαδήποτε άλλη, στην εξέλιξη και ολοκλήρωση της προσωπικότητας των αγαπημένων σας πλασμάτων.

Γρηγορία Μπαλμπούζη

Εκπαιδευτικός – Αρχιτέκτων Μηχ. ΕΜΠ

 

Για περισσότερες πληροφορίες για τα μαθήματα ζωγραφικής για παιδιά, πατήστε εδώ.

Βιβλιογραφικές αναφορές:

[1] Rudolf Steiner: The child changing consciousness and Waldorf education. Lecture V.
[2] Michael Javris: The Importance of Painting in Pedagogical Practice

Αναφορές από το διαδίκτυο:

1. Η Σημασία της τέχνης στην εκπαίδευση.
2. Η Σημασία της Ζωγραφικής στον ψυχολογικό κόσμο του παιδιού.
3. 7 year old pop art painting video.