To weB or NOT to weB?

Μια νέα weB εποχή καθιερώνεται, για παιδιά, έφηβους και ενήλικες, σε μια weB διασύνδεση άνευ προηγουμένου. Για κάποιους ως πρωταρχική επιλογή, αλλά και για τους υπόλοιπους, απλά γιατί δεν υπάρχει άλλη επιλογή σε τούτη την πρωτοφανή στα χρόνια μας covid περιπέτεια.

WeB επικοινωνία, weB πληροφορία, weB  διάσκεψη, weB αγορές, weB party, weB εκπαίδευση…

Όλη μας η ζωή κι η ύπαρξη κάτω από την ομπρέλα του weB.

Ευκαιρία ή καταδίκη; Ευχή ή κατάρα; Εργαλείο ή χειροπέδη;

Να ζει κανείς ή να μη ζει;

Η μια πλευρά (ως η μια όψη του νομίσματος) υποστηρίζει ότι η weB εποχή εξασφαλίζει χώρο, χρόνο, ενέργεια, προσφέροντας ευελιξία στην διαχείριση του προσωπικού, του κοινωνικού, αλλά και του οικονομικού και επαγγελματικού προγραμματισμού.

Η άλλη πλευρά (ως ή άλλη όψη του νομίσματος) υποστηρίζει ότι η  weB εποχή απομακρύνει τον άνθρωπο από τον άνθρωπο και κατ’ επέκταση και τον άνθρωπο από το εσωτερικό του είναι, δημιουργώντας ακόμη μια καθηλωτική εξάρτηση νέου τύπου.

Ως επαγγελματίας στο χώρο της εκπαίδευσης με την ιδιότητα του αρχιτέκτονα, διδάσκοντας σχέδιο και αρχιτεκτονικό σχεδιασμό σε παιδιά, εφήβους κι ενήλικες, δεν θα μπορούσα κάποτε να διανοηθώ την διδασκαλία του σχεδίου από απόσταση. Πόσο μάλλον σε ένα τέτοιο αντικείμενο, όπου οι απαιτήσεις είναι μεγάλες στο χωρικό πεδίο, αλλά και στο συναισθηματικό, όπως και για κάθε άλλη παιδαγωγική διαδικασία φυσικά. Η απάντηση μου στην αρχική ερώτηση  «To weB or NOT to weB?» θα ήταν απόλυτη και ξεκάθαρη: «ΝΟΤ to weΒ!».

-Στιγμιότυπο από τα δια ζώσης μαθήματα «Το Εργαστήρι Σχεδίου» Λουλάκης-Μπαλμπούζη

Σήμερα, ένα χρόνο μετά την αναγκαστική λόγω covid απόλυτη μετάβαση από τη δια ζώσης εκπαίδευση στη μακρόθεν weB-εκπαίδευση, χρησιμοποιώντας τα κατάλληλα τεχνολογικά εργαλεία προσαρμοσμένα στις εκπαιδευτικές μας ανάγκες, η απάντηση στην προηγούμενη ερώτηση επιδέχεται πολλές τροποποιήσεις.

Η εκπαιδευτική διαδικασία από μόνη της έχει εξαιρετικό ενδιαφέρον, τόσο για την ποιότητα της μετάδοσης του γνωστικού αντικειμένου όσο και για το πεδίο των συναισθημάτων. Είναι αυτονόητο ότι η διάδραση μαθητή-δασκάλου παίζει ίσως τον πρωταρχικότερο ρόλο για το τελικό αποτέλεσμα. Και αυτό είναι να μπορεί ο μαθητής να συνεχίσει την πορεία του μόνος του, σε ένα άλλο επίπεδο γνώσης.

Νέα weB εποχή

Με την weB-εκπαίδευση η μεταλαμπάδευση της γνώσης είναι τεχνικά εφικτή, εφόσον φυσικά το εργαλείο είναι κατάλληλα προσαρμοσμένο στις συνθήκες που απαιτούνται (δεν μπορούν όλα τα εργαλεία να κάνουν το ίδιο).

Τι γίνεται όμως με το δεύτερο επίπεδο, το συναισθηματικό; Πώς μπορεί ένας δάσκαλος/εισηγητής, να δημιουργήσει τα κίνητρα, τα ερεθίσματα, ώστε να κάνει τον μαθητή να θέλει να μάθει; Πώς θα χτιστεί η σχέση εμπιστοσύνης, όταν κάθε πλευρά έχει απέναντί της τη φωνή και την εικόνα κάποιου, όπως αυτές περιορίζονται από τις τεχνικές παραμέτρους των ηχείων, της κάμερας και της οθόνης;

Ο μαθητής δεν είναι πελάτης και η weB πλατφόρμα εκπαίδευσης δεν είναι e-shop. Απέναντί σου, μέσω του server, διασταυρώνεσαι με κάποιον άνθρωπο που θέλει να σε εμπιστευτεί, γιατί θέλει να μάθει. Κι εσύ είσαι εκεί να τον βοηθήσεις ηθικά με όλο σου το είναι και πρακτικά με όλα τα τεχνικά εργαλεία που σου διασφαλίζει η επιστημονική και εκπαιδευτική σου συγκρότηση.

Η εμπειρία μου στη διδασκαλία έχει δείξει ότι ποτέ κανένα εργαλείο από μόνο του δεν μπορεί να καθορίσει την ποιότητα της παιδαγωγικής διαδικασίας, το ίδιο ακριβώς προέκυψε και στην νέα weB εποχή. Μόνο που αυτή τη φορά η προσαρμογή ήταν τελικά ιδιαίτερα επιτυχημένη.

Τι μου έμαθε ο Covid για την weB εκπαίδευση

 

Μετά από ένα χρόνο αναπόφευκτης weB-εκπαίδευσης, όλοι μας, διδάσκοντες και διδασκόμενοι, πήραμε αρκετή χαρά από την αξιοποίηση αυτής της ευκαιρίας. Προβληματιστήκαμε στην αρχή, αλλά σύντομα ανακαλύψαμε τις δυνατότητες του νέου αυτού τρόπου διδασκαλίας.

Εννοείται ότι μας πήρε λίγο χρόνο παραπάνω να συνδεθούμε κυριολεκτικά (ως άνθρωποι) και όχι μόνο ψηφιακά, από όσο θα συνέβαινε στη δια ζώσης εκπαίδευση αλλά χωρίς το weΒ αυτό απλά δεν θα συνέβαινε ποτέ. Είχαμε την ευκαιρία να φέρουμε κοντά δάσκαλους και μαθητές που ζουν τόσο κοντά και συνάμα – λόγω covid – τόσο μακριά, αλλά και ανθρώπους από μακρινά μέρη εντός και εκτός Ελλάδας. Και εν τέλη είχαμε την αφορμή και το κίνητρο:

– να δοκιμάσουμε νέες μεθόδους κινητοποίησης, νέους τρόπους μετάδοσης της γνώσης,

– να μάθουμε να διαβάζουμε την διάθεση των μαθητών ακόμα και μόνο από το ηχόχρωμα της φωνής τους,

– να φέρουμε κοντά τους μαθητές μας μεταξύ τους σε ένα περιβάλλον ακόμα πιο ομαδικό οργανώνοντας  διορθώσεις, συζητήσεις με αλληλοδιασταυρούμενους σχολιασμούς κ.ά.

– να τροποποιήσουμε την οργάνωση της ύλης για να είναι προσβάσιμη online στους μαθητές μας ανά πάσα ώρα και στιγμή του 24ωρου,

και τέλος

– να διοργανώσουμε web e-party με στόχο να γνωριστούμε ακόμα καλύτερα σε ένα περιβάλλον χαλαρό χωρίς ρόλους δασκάλων-μαθητών σε μια ατμόσφαιρα παραπλήσια με των πάρτι που θυμόμαστε και να νοσταλγούμε ακόμη.

Γενικότερα, εν κατακλείδι, η απάντηση στην ερώτηση «Το weB or not to weB» για την δική μου δουλειά ύστερα από ένα χρόνο εμπειρίας είναι «To weB!», όχι για το ίδιο το weB αυτό καθ’ αυτό αλλά την μορφή εργαλείου που αποτέλεσε και μας έδωσε την αφορμή να γίνουμε καλύτεροι. Και τελικά, όλη αυτή η εμπειρία μου απέδειξε πανηγυρικά ότι ευεργετηθήκαμε εκπαιδευτικοί και εκπαιδευόμενοι από την ευκαιρία και το κίνητρο που μας δόθηκε.

Ουδέν κακόν αμιγές καλού λοιπόν, ως προσαρμοστικά όντα θα βρίσκουμε πάντα το καλό που κρύβεται ακόμα και εν μέσω πανδημίας…

 

Γρηγορία Μπαλμπούζη

Αρχιτέκτων Ε.Μ.Π.-Εκπαιδευτικός